MIĘDZY SŁOWAMI

Scenariusz: Sofia Coppola

Reżyseria: Sofia Coppola

W 2023 roku znakomity festiwal Script Fiesta nie zaprosił mnie do analizy zagranicznego filmu, ale i tak go zanalizowałem. Zainspirowany znakomitym podcastem Spoiler Master wybrałem film, o którym wiele osób ma błędne przekonanie, że łamie reguły / nic się w nim nie dzieje / nie ma klasycznej konstrukcji. Przeważnie mówią tak osoby, które nie rozumieją, na czym polegają reguły i klasyczna trzyaktowa konstrukcja. Chętnie wytłumaczę.

DEFINICJE

"3 akty" to jest podstawowa definicja opowieści. Trzy akty pozwalają sportretować zmianę: coś jest jakieś (pierwszy akt), zmienia się (drugi akt), staje się inne (trzeci akt).

Ta zmiana może być zewnętrzna (np. Aida próbuje uratować rodzinę) albo wewnętrzna (np. Kobieta na dachu staje się asertywna).

Jeśli opowieść nie ma trzech aktów, czyli jeśli nie portretuje jakieś zmiany, to nie jest opowieścią, tylko ekspozycją jakiegoś zjawiska (np. osiołka Io).

PROCESY

„Między słowami” to klasyczna opowieść, w której obserwujemy dwa procesy:

Zmiana zewnętrzna:
Bob przyjeżdża do Tokio i jest samotny -> Bob wyjeżdża z Tokio i ma bliską osobę.

Zmiana wewnętrzna:
Bob chowa się przed światem i ucieka od emocji -> Bob odważnie walczy o relację i mówi, co czuje.

KONSTRUKCJA

1 ZWYKŁE ŻYCIE

Bob na kilka dni przyjeżdża do Tokio, żeby wystąpić w reklamie alkoholu. Wszyscy wkoło niego zdają się głupsi, niepoważni, absurdalni. Również jego żona, z którą nie ma bliskiej relacji. Bob jest samotny. Nie pasuje do tego świata. Nic go nie cieszy.

Pierwsze ujęcie to pupka Charlotte. Drugie ujęcie to budzący się Bob. Czy śnił o tej pupce? Czy marzy o takiej szczerej, niewinnej, nowej osobie?

Charlotte jest właśnie taką osobą. Nie ma bliskiej relacji z wiecznie nieobecnym mężem, który bardziej ekscytuje się przypadkowo spotkaną gwiazdą niż swoją żoną. Charlotte zapłakana dzwoni do przyjaciółki, że była w świątyni i nic nie czuła. Mówi o swoich wątpliwościach dotyczących małżeństwa. Charlotte jest samotna. Nie pasuje do tego świata. Nic jej nie cieszy.

2 ZABURZENIE

Pewnego dnia Bob poznaje Charlotte.

3 CEL

W wyniku tego spotkania Bob nie podejmuje żadnego działania, którego konsekwencje wypełniałyby film. Czyli to nie jest opowieść o osobie, która ma do załatwienia jakąś sprawę. Ale są dwie istotne kwestie, które porządkują i napinają tę opowieść - czyli sprawiają, że jest angażująca:

Bob jest mężczyzną, a Charlotte jest kobietą. Są podobni do siebie i szukają bliskości. Pojawia się pytanie gatunkowe: Czy będą razem?

Bob przyjechał tylko na kilka dni. Pojawia się ograniczenie czasowe: Czy uda im się związać, zanim Bob wyjedzie?

4 PRZESZKODY

Ponieważ Bob nie ma konkretnego celu, na jego drodze nie ma przeszkód. Ale są przeszkody na drodze do miłości Boba i Charlotte:

Mają mało czasu na zawiązanie romansu, za kilka dni Bob wyjeżdża.

Oboje są w innych związkach.

Między nimi jest bardzo duża różnica wieku.

Oboje są zamknięci, boją się ryzykować.

Charlotte odkrywa, że Bob ma seks z jakąś kobietą.

5 PRZEKROCZENIA

Bohaterowie nie mają konkretnego celu, ale im więcej czasu spędzają ze sobą, tym bardziej zależy im na tej relacji. A im bardziej zależy im na tej relacji, tym mają większe przekroczenia:

Bob spędza wieczór z Charlotte i jej znajomymi. Świetnie się bawi, znów jest młody.

Bob próbuje otworzyć się emocjonalnie przed swoją żoną.

Bob decyduje się zostać w Tokio, żeby dłużej pobyć z Charlotte.

Bob i Charlotte mają beznadziejny obiad, bo Bob miał seks z inną kobietą. Oboje czują, że nastąpiła zdrada.

6 KULMINACJA

W trakcie ewakuacji Charlotte wyznaje, że będzie do niego tęsknić. Potem w barze Bob chwyta jej dłoń i wyznaje, że nie chce wyjeżdżać. Ona żartem proponuje, żeby został z nią i założą zespół muzyczny. Jest jasne, że Bob boi się powiedzieć, co naprawdę czuje. Żegna się z Charlotte trzy razy:

W windzie. Chce ją pocałować, ale tego nie robi.

W holu. Chce jej coś powiedzieć, chce iść za nią, ale tego nie robi.

Na ulicy. Widzi ją w tłumie, zatrzymuje auto, idzie do niej i coś jej wyznaje. Już się nie boi.

Co Bob wyznaje Charlotte? Oczywiście to, co bał się powiedzieć wcześniej, i to, czego nie mówił swoim asekuracyjnym zachowaniem. Mniej więcej: „Kocham cię, jesteś moją osobą na tym świecie, przy tobie czuję się szczęśliwy, od lat się tak nie czułem, wrócę do domu, rozwiodę się i już zawsze będziemy razem.” Skąd to wiadomo?

Przed wyznaniem oboje są smutni, po wyznaniu oboje są szczęśliwi. Coś się zmieniło. Zaczyna się coś, co wcześniej nie mogło się zacząć.

W trakcie wyznania Charlotte płacze. Dowiedziała się czegoś wyjątkowego. Coś, czego nie wiedziała wcześniej, gdy zostawiała Boba w holu i szła na spacer w przekonaniu, że już nigdy więcej go nie zobaczy.

Po wyznaniu po raz pierwszy całują się w usta. Wreszcie, oficjalnie przed sobą, są w relacji romantycznej.

Skąd wiadomo, że nie powiedział jej „Kocham cię, ale nic z tego nie będzie, będziemy dla siebie pięknym wspomnieniem”?

Gdyby chciał to ostatecznie skończyć, to nie musiałby nic mówić. Nie zatrzymałby auta. Jego brak odwagi w windzie i w holu budował właśnie taki komunikat.

Gdyby chciał to ostatecznie skończyć, to Charlotte by się nie uśmiechała, bo miałaby złamane serce.

Tak by powiedział stary Bob z początku filmu. Bob, który jeszcze się nie zmienił, jest zdystansowany do wszystkiego i biernie akceptuje swoje beznadziejne życie. Ale Bob, który zostaje dłużej w Tokio dla Charlotte, który źle się czuje po przypadkowym seksie i który zatrzymuje auto, żeby ją przytulić i pocałować - taki Bob powie coś innego.

Ostatnie ujęcie na Boba: wsiada do taksówki i mówi, że jest w porządku. Jego życie się ułożyło. Gdy przyjeżdża do tego świata, śni o prawdziwej miłości. Dzięki temu, że się zmienił i odważnie otworzył serce, tuż przed wyjazdem zdobywa tę miłość.

8 SEKWENCJI

1 Nieszczęśliwy
Smutny Bob przyjeżdża do nowego świata. W tym samym hotelu mieszka smutna Charlotte.
Na końcu sekwencji Bob zauważa Charlotte w windzie. - 8 minuta

2 Podobny
Tak samo samotni, nie pasujący do świata wkoło, ironiczni.
Na końcu sekwencji Charlotte zauważa Boba, kupuje mu drinka, ale on umyka. - 24 minuta

3 Znajomy
Nie mogą spać, mają podobne poczucie humoru. Dwie rozmowy w barze.
Na końcu sekwencji Bob ironicznie wyznaje Charlotte, że ma wszystkiego dość. Ona też. - 40 minuta

4 Zakochany
Charlotte zaprasza Boba na wieczór z przyjaciółmi. Świetnie się bawią. Patrzą na siebie w trakcie śpiewania.
Na końcu sekwencji Charlotte przytula się do niego w trakcie palenia. - 53 minuta

5 Opiekun
Bob niesie ją do hotelu i kładzie do łóżka. Zabiera ją do lekarza. W nocy słucha jej wątpliwości o dorosłym życiu i daje jej rady.
Na końcu sekwencji leżą razem i Bob kładzie rączkę na jej stópce. - 72 minuta

6 Zdrajca
Charlotte widzi ceremonię zaślubin. Bob ma seks z przypadkową osobą.
Na końcu sekwencji Bob i Charlotte mają najgorszy obiad, gdy są dla siebie niemili. - 86 minuta

7 Najważniejszy człowiek
Pogodzenie. Wyznają sobie przywiązanie do siebie, ale oboje boją się coś zrobić.
Na końcu sekwencji Bob wreszcie wyznaje Charlotte miłość. - 94 minuta

8 Szczęśliwy
Bob mówi, że jest w porządku i wyjeżdża. - 96 minuta

Jeśli ta analiza czegoś Cię nauczyła, rozważ wsparcie 5 zł:

Zapraszam do obserwowania:

Nieskończone teksty

Zapraszam też do przeczytania innych analiz:

1670

To jest bardzo śmieszny, błyskotliwy i świetnie zrealizowany serial. A jak to jest napisane? Czy konflikty są angażujące? Czy przebiegi postaci są spójne? Czy to jest mockument? Czy scena diabelskiego opętania pasuje do satyry?

W NICH CAŁA NADZIEJA

Większość opowieści portretuje dwa procesy: zewnętrzny i wewnętrzny. Bohatera coś robi, a w wyniku tego robienia jakoś się zmienia, a w wyniku tej zmiany w kulminacji robi coś inaczej. Ten film nie ma procesu wewnętrznego. Bohatera jest statyczna, jej walka o życie do niczego ją (a więc i nas) nie prowadzi.

POWRÓT DO LISTY ANALIZ