W LESIE DZIŚ NIE ZAŚNIE NIKT 2

Scenariusz: Bartosz M. Kowalski, Mirella Zaradkiewicz

Reżyseria: Bartosz M. Kowalski

Pierwsza godzina tego filmu mnie zachwyca. To zabawna, błyskotliwa i spójna opowieść. Ale po godzinie zaczyna się zupełnie inna opowieść, która zostaje urwana po pierwszym akcie. Czyli to godzinny film z dołączonym półgodzinnym początkiem innego filmu. Czyli trochę dziwnie. Z jednej strony odważnie, ale z drugiej strony: o co tu chodzi i co ja oglądam?

KONSTRUKCJA PIERWSZEJ OPOWIEŚCI

1 ZWYKŁE ŻYCIE
Świat: Małe miasteczko i las, gdzieś daleko.
Protagonista: Młody chłopak Adam.
Charakter: Uległa pierdoła, ale marzy o spektakularnych bojach.
Rutyna: Pracuje w policji.
Relacje: Zakochany w koleżance Wanessie, która go lekceważy, a sierżant nie traktuje go poważnie.

2 ZABURZENIE
Zaburzeniem nie jest to, że sierżant nie wrócił, ponieważ to nie zaburza zachowania Adama. On chce poderwać dziewczynę i w poszukiwaniu sierżanta widzi szansę na zbliżenie się do Wanessy. Zaburzeniem jest odkrycie ciała rozszarpanego sierżanta w 27 minucie. To jest moment, kiedy Adam rozumie, że nie da się już żyć zwykłym życiem.

Ale widzowie odkrywają to wcześniej niż Adam. Gdy potworzyca Zosia zabija sierżanta w 22 minucie, widzowie już wiedzą, że Adam będzie musiał się z tym zmierzyć. Wiedzą to, bo tak działa gatunek - zbiór zasad, które czynią każdy film podobnym do mnóstwa innych filmów. Gdyby jakaś osoba oglądała pierwszy film w życiu, to w 22 minucie nie wiedziałaby, że Adam będzie się mierzyć z morderczynią sierżanta. Ale dla osób, które obejrzały tysiące filmów to jest oczywiste.

3 DECYZJA
W wyniku tego zaburzenia protagonista podejmuje decyzję, by osiągnąć konkretny cel: przeżyć. Czyli jak w każdym ciachaczu główne pytanie dramaturgiczne brzmi: „Czy bohaterowi uda się przeżyć?”

4 PRZESZKODY
Na drodze do osiągnięcia tego celu Adam napotyka mnóstwo przeszkód:
• Nie może realizować swojego planu, jakim jest tchórzliwa ucieczka, tylko musi realizować plan odważnej Wanessy.
• Chłopcy terytorialsi sią lamusami i sami dla siebie stanowią zagrożenie.
• Bezpieczny obóz wcale nie jest bezpieczny, bo już grasuje tam potworzyca.
• Plan z przynętą Janeczką okazuje się beznadziejny, ginie Janeczka i drugi terytorials.

Osobą podejmującą najważniejsze decyzje jest Wanessa. Ona realizuje swój plan, a jej postrzeganie sytuacji jest zupełnie inne niż Adama. On widzi zagrożenie życia i chce przeżyć, ona widzi zagrożenie bezpieczeństwa społecznego i chce pokonać potworzycę. To bardzo dobrze pracuje na dynamikę ich relacji, bo buduje dylemat Adama: niby chce przeżyć, ale też chce być z Wanessą. Więc im bardziej chce z nią być, tym bliższy jest śmierci.

5 PRZEMIANA
W wyniku pokonywania tych przeszkód Adam uczy się: „nie słuchaj serca, słuchaj siebie”. Od początku chciał uciekać, ale zaufał kobiecie, którą kocha. Lekkomyślność Wanessy doprowadza do śmierci trzech osób, a na końcu ona i tak robi to, co Adam proponował od początku: ucieka. Do tego ucieka, wpychając Adama w ramiona potworzycy. W tym momencie dla bohatera i dla widzów jest jasne, że miłość go zgubiła.

6 KULMINACJA
Jednak Adam nie ma szans wykorzystać tej wiedzy w kulminacji, ponieważ traci życie, o które tak walczył. Gdyby zrozumiał tę mądrość wcześniej, to mógłby wrócić do dawnego życia. Ale nie zrozumiał i padł ofiarą ukochanej Wanessy. Opowieść o zakochanym Adamie kończy się tragicznie, a jego porażka powinna być dla nas przestrogą: jak ktoś nas nie chce, to nie powinniśmy próbować zbliżyć się do tej osoby, bo będzie maskara.

KONSTRUKCJA DRUGIEJ OPOWIEŚCI

Miło się ogląda proces wchodzenia w nowy świat z perspektywy żądnego mordu potwora. Ale ten proces nie ma nic wspólnego z opowieścią, którą oglądaliśmy przez pierwszą godzinę. Ten proces okazuje się być pierwszym aktem nowej opowieści, której drugi i trzeci akt będą w innym filmie. Bohater żyje sobie zwykłym życiem nieniepokojonego niczym zakochanego potwora, aż nagle jego mentorka i ukochana towarzyszka zła zostaje rozjechana przez specgrupę, a on pojmany i wywieziony do Warszawy. To jest zaburzenie jego nowego zwykłego życia i teraz on będzie musiał podjąć jakąś decyzję.

PRZEDMIOT SPORU

Zmiana Adama w potwora to nie jest złamanie gatunku. To jest złamanie opowieści. Nie tylko zmienia się konwencja, ton opowiadania i charakter głównej relacji. Zmienia się ustawienie protagonisty, główna relacja, cel i proces dochodzenia do celu.

Było: Adam jest człowiekiem, policjantem lamusem, marzy o miłości, nikt go nie zauważa.
Jest: Adam jest potworem, lubuje się w mordzie, ma ukochaną, wszyscy chcą go dopaść.

Było: Adam chce przeżyć (proces: ucieczka).
Jest: Adam chce określić siebie (proces: nowy świat).

Było: Adam ma konkretny cel i wiadomo, na co mamy czekać.
Jest: Adam nie ma konkretnego celu i nie wiadomo, na co mamy czekać.

PROPOZYCJA

Możliwe rozwiązanie to trochę inny film, ale przynajmniej jeden film, a nie dwa:

Adam lamus szuka sierżanta, więc zagląda pod łóżko i dotyka kosmicznego kamienia. Ale kamień jest gorący, więc się parzy, a zaraz woła go Wanessa, bo znalazła poszarpane ciało. Potem Adam cały czas widzi, że ręka mu puchnie, pojawiają się bąble, ale ukrywa to przed grupą i również dlatego chce szybko wracać. Przez niego ginie Janeczka, bo z powodu bąbli ma gorączkę i nie zastrzeliwuje potworzycy. Ale te bąble okazują się zbawienne, gdy Wanessa rzuca go na pożarcie Zosi. Potworzyca widzi, że Adam staje się taki jak ona, dlatego oszczędza go i staje się jego mentorką w nowym świecie. Ale cel Adama pozostaje ten sam: przeżyć. Zmienia się tylko źródło zagrożenia. Teraz, żeby przeżyć, Adam musi zabić swoją miłość (dosłownie i w przenośni). Więc zamiast trenować się na potwora w szafie sklepikarza, Adam musi dopaść Wanessę, zanim ona wezwie specgrupę z Warszawy. To jest jego decyzja, żeby iść na posterunek (a nie Zosi, która pragnie apokalipsy), bo już się nauczył, że słuchanie kobiet źle się kończy. Wreszcie przejmuje kontrolę nad swoim życiem, zabija Wanessę i jest gotowy na związek z Zosią. Spełnia swoją fantazję ze snu na początku filmu i ma seks na biurku sierżanta. Po raz pierwszy od postawówki czuje, że jest szczęśliwy. Jest królem życia! Wtedy pojawia się specgrupa, zabijają Zosię i aresztują Adama. Ale on już nie jest lamusem. Po tym, jak zabił swoją miłość (dosłownie i w przenośni), stracił swoje lamusowe życie człowieka i stał się asertywnym, pewnym siebie potworem. Już się nie boi. Teraz to świat będzie się bać jego.

Jeśli ta analiza czegoś Cię nauczyła, rozważ wsparcie 5 zł:

Zapraszam też do przeczytania innych analiz:

BO WE MNIE JEST SEKS

Nic się nie dzieje, a na końcu przychodzi mężczyzna, który rozwiązuje problem bohaterki i kompromituje feministyczny przekaz tego filmu.

HIACYNT

Nie wiadomo, na czym polega akcja „Hiacynt”. Intryga SB jest niezrozumiała. Motywacja i przemiana bohatera nie są jasne.

POWRÓT DO LISTY ANALIZ