WUJEK FOLIARZ

Scenariusz: Michał Tylka, Filip K. Kasperaszek

Reżyseria: Michał Tylka

Jest śmiesznie, ale działanie bohatera ma zerowy wpływ na lokalną aferę, a Wujek foliarz niczego go nie uczy. Chociaż wiele się dzieje, to nie dzieje się prawie nic, co ma znaczenie.


STAWKA

Kuba ma 29 lat i nie ma pomysłu na życie. Jest skazany za narkotyki, nie ma żadnej bliskiej relacji. Jest człowiekiem-porażką i nawet mu to nie przeszkadza. Bohater, który wszystko przegrał, nie może nic przegrać. Więc ta opowieść nie ma stawki. Nie ma znaczenia, czy Kuba pomoże Wujkowi, czy wyjedzie do Włoch z dziewczyną, której nawet nie zna. Jeśli jemu na niczym nie zależy, dlaczego nam ma zależeć?

Rozwiązaniem mogło być zbudowanie stawki, która nie burzy założenia człowieka-porażki. Na przykład:
1. Kuba spotyka dziewczynę, która proponuje mu handel narkotykami. Przewiezie towar do Włoch i będzie mieć pieniądze na kolejny rok niedojrzałego życia. Jeśli natychmiast nie ucieknie ze wsi, straci okazję życia.
2. Kuba ma wezwanie do więzienia na kilka miesięcy, ale woli uciec do Włoch. Jeśli natychmiast nie ucieknie ze wsi, policja go znajdzie i trafi do więzienia.

Wyjazd do włoskiej pracy nie tylko nie jest dla niego ważny, ale też jest przedstawiany na ekranie jako oferta ograniczona czasowo, chociaż taka nie jest. Kuba zachowuje się, jakby nie mógł wyrobić sobie nowego dowodu i pojechać za tydzień. Albo jakby nie mógł pojechać bez dowodu i wyrobić go na miejscu w konsulacie. Chociaż z ekspozycji jasno wynika, że Kuba nie ma żadnego planu na życie, to u Wujka zachowuje się, jakby na włoskiej plaży czekało na niego największe marzenie, które za chwilę mu ucieknie.


MISJA

Kuba jest zbędnym elementem misji Wujka. Nie ma wyjątkowych zdolności, nie jest zaufanym członkiem zespołu. Fotografowanie urzędu wygląda tak, że mogłaby to zrobić programująca wodę pani Basia. Dlaczego Kuba wykonuje to zadanie po foliarskiemu, a nie po swojemu-racjonalnemu?

Po co Kuba fotografuje urząd, skoro grupa nigdy się do niego nie włamuje?

Policjanci grożą mu i każą wyjechać ze wsi. On nie wyjeżdża. Dlaczego policjanci nie spełniają groźby?

Po co Kuba i Wujek włamują się do starego składu budowlanego, skoro nic tam nie znajdują? Po co Wujek go tu zabiera, skoro nic od niego nie chce? Wujek mierzy trójkąt między elementami, które sam rozstawił. Co wynika z tego mierzenia?

Kuba przez całą noc prowadzi śledztwo, którego efektem jest tablica tropów. Jaki jest wynik tej nocy rozmyślań? Co wytropił bohater? Potem krytykuje plan Wujka. Jaki jest jego plan? Dlaczego nawet nie próbuje go zrealizować?

Duch sąsiada podpowiada Kubie, żeby pojechał za ciężarówkami. Dlaczego Kuba widzi duchy? Dlaczego duch mówi tylko do Kuby, a nie do Wujka?

W deszczowej kłótni Wujek wyznaje, że władza liczy się bardziej niż zbawianie świata. Dlaczego nie walczy o władzę? Wcześniej Kuba mówi Wujkowi: „Wiem, co chcesz wykraść z gabinetu burmistrza.” Co chciał wykraść? Dlaczego nawet nie próbuje? Dlaczego nie ucina łba hydrze, na którą poluje cały film? Czy burmistrz jest dobry czy zły? Jeśli nie on jest szefem trucicieli, to kto jest? Kogo konkretnie złapali wędkarze? Dla kogo pracują źli policjanci?

Kuba w autobusie śni. Budzi się, agent ląduje helikopterem i zabiera Kubę do żwirowni. Po co go zabiera, skoro Kuba w tej żwirowni nic nie robi? Agent nawet z nim nie rozmawia. Przez absurdalność tego wydarzenia może się zdawać, że to wciąż jego sen.

Obiecany widzom atak drużyny foliarzy na złego burmistrza nie zostaje zrealizowany. Szpiegują, planują i nic z tego nie wynika. Czyli opowieść o Kubie i Wujku foliarzu walczących z burmistrzem nie ma kulminacji. Zamiast tego oglądamy kulminację wędkarzy walczących z trucicielami wód gruntowych. Dlaczego to ma nas interesować?

Agent / szef wędkarzy przybywa do bunkru i ogłasza, że Kuba jest bohaterem i powstrzymał katastrofę ekologiczną. Ale to nieprawda. Kuba nic nie powstrzymał, ponieważ:
1. Szef wędkarzy już leciał do żwirowni, gdy Kuba zadzwonił. A jego ludzie byli tam jeszcze wcześniej, bo gdy Kuba i wędkarz przylatują, wszyscy źli są już pokonani.
2. Katastrofa się wydarzyła, bo wszystkie beczki wybuchły i toksyczna chmura zabiła mnóstwo zwierząt.

Zatem główny wątek - walka Kuby i Wujka z kimś (burmistrz? urzędnicy?) - to nie jest sekwencja wydarzeń, tylko katalog wydarzeń, które łączą się ze sobą tematycznie, a nie dramaturgicznie.


WUJEK

Wujek nie tylko walczy z burmistrzem. Walczy też o przyszłość siostrzeńca. Porywa go i zapowiada, że teraz zacznie żyć. Jeśli celem Wujka jest zrobić z Kuby dojrzałego mężczyznę, to w jaki sposób chce to osiągnąć? Wujek przez cały czas zaprasza Kubę do grupowego szaleństwa, a poważne rozmowy Kuba ma tylko z Gośką, którą spotyka przypadkiem w sklepie. Wujek nie buduje w chłopaku zaangażowania w walkę o środowisko. Bierze pod opiekę siostrzeńca i uczy go dokładnie niczego. Czy taki był jego plan? Dlaczego Wujek nie chce mu powiedzieć prawdy o swojej misji? Dlaczego nie chce go traktować partnersko?

Zbudował bunkier, w którym chroni mieszkańców wsi i nawet dokładnie przewidział, kiedy nastąpi katastrofa ekologiczna. Jeśli jest dobrym sąsiadem, który dba o społeczność, dlaczego nie stara się zapobiec tej katastrofie? Dlaczego nie słucha Kuby, który odkrył miejsce zakopywania odpadów i zrobił zdjęcia? Dlaczego nigdy nie pojechał za żadną ciężarówką, skoro to takie proste? Dlaczego nie chce pracować z agentem, który martwi się, że przez te beczki wszyscy tu zginą?

Ponieważ nie ma kulminacji walki Wujka ze złym burmistrzem i ponieważ Wujek woli władzę niż zbawianie świata, po czym wcale o tę władzę nie walczy, to na końcu jest jasne: on naprawdę jest foliarzem. Obietnica, że foliarstwo to jego sprytna maska, pozostaje niespełniona. Niczego nie uczy swojego siostrzeńca, ale swoją głupotą motywuje go do samodzielnego działania.


PRZEMIANA

Od początku wizyty na wsi Kuba jest gotowy zostawić wszystko i zamieszkać w nowym miejscu (Włochy). Na końcu filmu zostawia wszystko i zamieszkuje w nowym miejscu (wieś). Na początku jest zainteresowany nieznajomą dziewczyną. Na końcu jest zainteresowany dziewczyną, której nie widział od 10 lat. To są nieduże zmiany. Nie ma wrażenia, że trzy dni u Wujka to najlepsza terapia dla tego odciętego od życia młodzieńca. Nie wiadomo, czy on nauczył się zaangażowania w relację / odpowiedzialności za swoje życie / znalazł swoje miejsce / uwolnił od narkotyków. Na końcu ogłasza Wujkowi i nam, że ma już plan. Ale czym to wyznanie różni się od wyznania sprzed trzech dni, kiedy miał plan, by zacząć nowe życie na włoskiej plaży?

Trudno uwierzyć w dojrzałość Kuby, ponieważ na ekranie nie ma etapów, które mogłyby do niej doprowadzić. W wątku A (walka z burmistrzem) bohater jest coraz bardziej zaangażowany, ale nic nie osiąga i nic od niego nie zależy. Walka o życie i zdrowie mieszkańców miasteczka nie jest sygnałem dojrzewania, bo nie wiemy, że trzy dni wcześniej Kuba ignorowałby takie zagrożenie. W wątku B (miłość) wszystko jest bardzo łatwe, bo Gośka od razu go kocha, niczego od niego nie wymaga i sama zaprasza go na seks do bunkra. Ten bohater wcale nie musi dojrzeć, żeby udało mu się uratować mieszkańców lub zostać pokochanym.


Jeśli ta analiza czegoś Cię nauczyła, rozważ wsparcie 5 zł:

Wspieraj Autora na Patronite
Postaw mi kawę na buycoffee.to


Zapraszam do obserwowania:



Zapraszam też do przeczytania innych analiz:

KIBIC

Od chłopca na gangowe posyłki do jednorękiego mściciela i więziennego bossa. Założenie jest ambitne, ale procesy są niespójne. Decyzje Kuby, Blanki i szefów gangów są niezrozumiałe, a największe kulminacje dzieją się poza ekranem.

PUTIN

To niezwykłe osiągnięcie: wybrać postać, która wszystkich zainteresuje, i zrobić o niej film, który wszystkich znudzi. Przedstawiona na ekranie sekwencja wydarzeń nie daje się sklasyfikować jako opowieść, ponieważ nie posiada żadnej cechy opowieści.

POWRÓT DO LISTY ANALIZ



O MNIE


Artur Wyrzykowski - analityk opowieści. Prowadzę prace scenariuszowe filmów i seriali: od streszczenia ustawiającego konstrukcję opowieści do tekstu gotowego do produkcji. Analizuję scenariusze, gdy producenci nie wiedzą, co dalej, albo gdy trzeba skrócić scenariusz i dopasować go do budżetu. Konsultuję wersje montażowe. Zapraszam: artur@nieskonczone.pl

Na tym poczytnym blogu analizuję polskie filmy i staram się udowodnić, że ich scenariusze są nieskończone. Jeśli moje analizy są dla Ciebie wartościowe, zachęcam do wsparcia:

Postaw mi kawę na buycoffee.to



DOUCZKI








ANALIZY ZAGRANICZNYCH FILMÓW










MOJE FILMY