PIŁSUDSKI

Scenariusz: Michał Rosa

Reżyseria: Michał Rosa

Jako dumnemu Polakowi jest mi przykro, że taki film w ogóle powstał. To są stracone miliony publicznych pieniędzy, stracony czas 300 tysięcy widzów, stracona szansa na dobrą opowieść o bohaterze naszej historii. Jak zwykle. Zawsze mówiłem, że Polacy chcą wspaniałych filmów historycznych, ale pragną, by scenariusz kosztował dwa grosze i dwie krople krwi.

Wiadomo, że celem Piłsudskiego jest niepodległość Polski. Ale nie wiadomo, jaki on ma plan, czyli co po kolei musi się wydarzyć, żeby Polska stała się niepodległa. Więc nie wiadomo, jakie konsekwencje ma wszystko, co on robi i co mu się przydarza. Więc ta opowieść nie jest opowieścią, tylko katalogiem epizodów, które nie łączą się w logiczną i zrozumiałą sekwencję zdarzeń. Więc jest nudno.

Pierwsza sekwencja uczciwie zapowiada, jaki to będzie film: pozbawiony kluczowych wydarzeń i kulminacji. Piłsudski ucieka ze szpitala. Jeszcze trzydzieści kroków, jeszcze dwadzieścia, ale rosyjski lekarz odkrywa jego brak, a pomocnicy już nie czekają pod bramą, bo musieli uciekać przed żandarmami. Wielkie napięcie! Ale nagle jest cięcie i oglądamy scenę godzinę później, gdy wszyscy bezpiecznie siedzą w mieszkaniu. Jak to się stało, że Piłsudski, z tak beznadziejnej sytuacji braku pomocników pod bramą i pościgu lekarza, bezpiecznie trafił do mieszkania? Czy to jego zasługa, czy zbieg okoliczności? Najważniejszy fragment tej sekwencji wcale nie został opowiedziany.

Jak wojna Rosji z Japonią wpływa na 300 polskich bojówkarzy po drugiej stronie świata? Z czego wynika przekonanie Polaków, że to dobry moment na atakowanie Rosji? Czy Japonia robi coś więcej poza dawaniem pieniędzy? Kto wygrał tę wojnę? Jak jej wynik wpływa na bojówkę Piłsudskiego? Dlaczego Japonia już potem nie pomaga?

W 1904 roku bojówka organizuje strzelanie na placu Grzybowskim. Piłsudski siedzi w górach i się cieszy. Dlaczego nie było go na placu? Dlaczego nie przyjechał na jeden dzień na tak ważną akcję? Czy w ogóle on jest szefem tej akcji? Jakie są konsekwencje tej strzelaniny? Piłsudski mówi, że cały świat zobaczył, jak Rosjanie uciekają. I co z tego, że zobaczył? Jak to go zbliżyło do niepodległości Polski?

Piłsudski spaceruje w górach z kolegą z PPS, idzie lawina. Cięcie, kilka lat później. Co z tą lawiną? Zabiła tego kolegę? Pogodzili się, walcząc razem o życie? Po co to jest w tym filmie? Jakie to ma wpływ na cokolwiek?

Bojówki organizują serię zamachów na Rosjan, giną przypadkowi ludzie na ulicy. Jaki jest efekt tego? Czy Piłsudski jest bliżej osiągnięcia celu? Czy ma jakieś wątpliwości dotyczące swoich terrorystycznych metod? Czy ktoś z jego otoczenia ma jakieś wątpliwości i ekipa mu się kruszy? Czy cokolwiek wynika z tych ataków?

W 1905 roku młodzi przejęli władzę w PPS, chcą rozwiązać bojówkę i wykreślić ze statutu walkę o niepodległość. Piłsudski się nie zgadza, cięcie, minęly trzy lata, a on romansuje i napada na pociąg. Co z tym PPS? Wyrzucili go, czy nie? Rozwiązali bojówkę, czy nie? Przestali walczyć o niepodległość, czy nie? Jak zmieniło się zaplecze polityczne i poparcie społeczne dla działań Piłsudskiego?

Dlaczego Piłsudski tak sobie jeździ po świecie i nikt go nie szuka? Czy Rosjanie nie mają problemu z tym, że uciekł ze szpitala?

W 1908 roku Piłsudski i grupa ludzi napadają na pociąg i kradną dużo pieniędzy, które chcą wydać na wojsko. Dlaczego akurat teraz? Dlaczego nie kradli pieniędzy rok temu albo siedem lat temu, jak uciekł ze szpitala? Jak PPS reaguje na to wojsko?

W 1910 roku Austro-Węgry zgadzają się na wojsko polskie. Dlaczego dopiero teraz? Co się działo przez dwa lata ze skradzionymi pieniędzmi? Dlaczego się zgodzili? Czy trudno było ich przekonać? Do czego ta zgoda jest potrzebna? Czy oni nie boją się, że wojsko polskie to pierwszy krok do niepodległej Polski, czyli straty zagrabionych ziem? Jak wygląda sytuacja polityczna między zaborcami i Polską?

W 1914 roku zaczyna się Wielka Wojna. Co się działo przez cztery lata z wojskiem, na które zgodziły się Austro-Węgry? Piłsudski coś robił przez ten czas, czy tylko czekał, żeby móc rozłożyć swoje puzzle?

Piłsudski negocjuje z Niemcami i zamierza wbrew nim walczyć z Rosją. Co wynika z tego nieposłuszeństwa? Na jakie ryzyko Piłsudski się decyduje? Jak Niemcy reagują na tę samowolę?

Piłsudski wysyła legiony do walki z Rosją. Co z tego wynika? Kto wygrał? Czy Polacy w ogóle gdzieś doszli? Czy w tej ogromnej wojnie mikro oddział Polaków miał jakiekolwiek znaczenie?

Wybuch wojny zapowiada najważniejszy fragment całego filmu i całej misji Piłsudskiego. Po latach marzeń i szykowania się Piłsudski przemawia, że idą na Rosjan, cięcie, jest 1918 rok i już jest Polska i koniec. Co to za kpiny z widzów? Gdzie jest kulminacyjna bitwa o niepodległość Polski? Kto tę Polskę załatwił w końcu i jak? Czy Piłsudski w ogóle brał udział w Pierwszej Wojnie Światowej, czy siedział w górach i układał puzzle?

Ponieważ nie wiadomo, jak to się stało, że Polska odzyskała niepodległość, to nie wiadomo też, czy ktoś podczas tej przygody czegoś się nauczył. Czy Piłsudski witany w Warszawie jest innym człowiekiem, niż był, gdy uciekał ze szpitala? Albo czy dzięki niemu i jego walce Polacy są inni? Jeśli nie wiadomo, czy ktoś czegoś się nauczył, to nie wiadomo też, jakie jest przesłanie tej opowieści.

Jeśli ta analiza czegoś Cię nauczyła, rozważ wsparcie 5 zł:

Zapraszam też do przeczytania innych analiz:

LEGIONY

Cztery nowele o młodych legionistach, którzy kochali, walczyli, ginęli, a nawet ożywali. Ale z tego filmu nie wynika, co to były te legiony, jak działały i czy jakkolwiek wpłynęły na odzyskanie przez Polskę niepodległości.

NA BANK SIĘ UDA

Brak bohatera, intryga bez sensu, napad bez napięcia. Ten scenariusz nigdy nie powinien zostać skierowany do produkcji. Tutaj nie ma nawet czego łatać. To jest dramaturgiczne nic.

POWRÓT DO LISTY ANALIZ