DOPPELGÄNGER. SOBOWTÓR

Scenariusz: Andrzej Gołda

Reżyseria: Jan Holoubek

Bohaterowie i ich konflikty są bardzo atrakcyjne. Ale połączenie tych elementów w opowieść jest niedobre. Początek filmu składa fałszywą obietnicę, że głównym bohaterem jest Jan.

KONSTRUKCJA

Opowieść zaczyna się od wzruszającego spotkania Hansa i mamy, ale kolejna sekwencja pokazuje Jana, który w 15 minucie wyrusza do Grudziądza na misję poszukiwania prawdy. W tym czasie Hans dopiero mości się w skradzionym życiu i chociaż zaczyna szpiegować, to nie ma żadnej konkretnej sprawy do załatwienia. Jan ma konkretny cel i ma większą stawkę: jest ofiarą Hansa, złodzieja bogatego francuskiego życia. Czy Jan odkryje prawdę, pokona złego Hansa i zajmie należne mu miejsce w Strasburgu? Taką obietnicę składa pierwszy akt i chociaż ten wątek jest obecny, to nie jest film o tym.

Uwaga widzów jest przenoszona z Jana na Hansa i antagonista powoli staje się protagonistą. Ma więcej miejsca na ekranie, więcej relacji, w szpiegowaniu i podrywaniu kuzynki jest bardziej sprawczy niż Jan w zdobywaniu paszportu. W połowie filmu staje się jasne, że to nie jest opowieść o Janie, który chce odzyskać swoje francuskie życie, tylko opowieść o Hansie, który musi się zdecydować, jakie życie chce mieć. Portret szpiega w kryzysie tożsamości to super pomysł na film i szkoda, że autor przez pierwszą godzinę sabotuje ten pomysł, budując wrażenie opowieści o Janie.

Przebieg Hansa jest angażujący, ale wszystko jest spóźnione o około pół godziny:

45 min - Szpieg zakochuje się w kuzynce.

55 min - Szefka każe mu zakończyć ten związek. Ukochana ma złamane serce.

65 min - Szpieg ma nowy związek, ale wspomina dawną miłość. Ma kryzys tożsamości. - Dopiero tutaj jest jasne, o czym jest ten film.

70 min - Szpieg Spotyka dawną miłość z nowym kochankiem. Bije go z zazdrości.

75 min - Szpieg wraca do dawnej ukochanej. Postanawia zakończyć karierę szpiega.

78 min - Szefka kończy związek za niego. Ukochana ma złamane wszystko.

80 min - Szpieg dowiaduje się, że prawdziwy Jan szuka w Strasburgu swojej mamy. Jedzie do Gdańska. Poznaje Jana, jego mieszkanie, jego pracownię i jego księdza, który każe być sobą. Zazdrości Janowi szczęśliwego życia.

90 min - Szpieg nie chce żyć. Woli umrzeć niż szpiegować dla Francji. Gdy okazuje się, że to był test, rezygnuje z szpiegowania dla Polski. Zabija swojego tatę, który jest z niego dumny i namawia go na dalszą karierę. Przemowa zabitego taty podziałała i Hans wraca do szpiegowania.

95 min - Szpieg zaczyna nową, polityczną karierę. Wtedy informacje o nim docierają do Jana.

103 min - Szpieg zostaje aresztowany przez Francuzów. To koniec szpiegowskiej kariery.

110 min - Były szpieg wraca do Polski, a Jan zostaje zabity. Prawda nigdy nie zostanie odkryta.

Nie jest jasne, dlaczego Hans trzy razy ogłasza sobie i widzom, że kończy karierę szpiega, by wrócić do niej po zabiciu taty. Czy on czuje, że nie ma wyboru, bo mama nie wpuści go już do domu? Czy on wie, że nie ma wyboru, bo trafi do więzienia za to zabójstwo? Jeśli przemowa taty go przekonała, to dlaczego go zabija? Zdaje się, że zabija go, bo nie chce toksycznej akceptacji bycia szpiegiem, czyli życia w kłamstwie. Jeśli nie chce takiego życia, to dlaczego za chwilę je chce? A może to karierowicz i wystarczyło zaproponować mu szpiegowski awans na polityka? Bez względu na to, jaka jest jego motywacja, to nie została opowiedziane na ekranie.

REKOMENDACJE

Warto zamienić kolejność sekwencji powrotu do ukochanej kuzynki i sekwencji wyjazdu do Gdańska. Teraz nie wiadomo, dlaczego Hans tam jedzie. Czy widzi w tym szansę na zemstę na szpiegach? Czy widzi w tym szansę na uwolnienie siebie od szpiegowania? Czy chce ocenić zagrożenie, zanim poświęci kolejne życie, by ratować swoją francuską maskę? Zmieniona kolejność: Hans opowiada nowej dziewczynie po polsku, że nie wie, kim jest i wszystko zrobił źle. Następnego dnia dostaje informację o Janie i jedzie. Jest jasne, że jego wyjazd ma tylko jedną motywację: kryzys tożsamości. Hans widzi szczęśliwego Jana, zazdrości mu. Dlatego po powrocie zaczyna szpiegować ukochaną kuzynkę i w zazdrości bije jej kochanka. Wtedy szefka przejeżdża kuzynkę autem, a Hansa porywa na powieszenie. Nie dlatego, że był w Polsce, ale dlatego, że chciał uciec z kuzynką.

Dla super opowieści o szpiegu, który nie wie, kim jest, lepszy byłby taki początek: Dwoje młodych ludzi żyje pięknym życiem: imprezy, seksy, dobra praca. Hans jest szczęśliwy. Pewnego dnia spotyka na cmentarzu dziwną panią, która każe mu skończyć związek, bo będzie pogrzeb w rodzinie. Hans wraca do domu i jest coraz bardziej zdenerwowany. Unika imprez i seksów z kuzynką. A widzowie myślą zaciekawieni: „O co tu chodzi? Dlaczego on słucha jakiejś wiedźmy z cmentarza?" Wreszcie zrywa z kuzynką. On płacze, ona płacze, on w nerwach robi pięścią dziurę w ścianie. Wyprowadza się. Następnego dnia idzie do pracy i rutynowo szpieguje. Wtedy widzowie myślą: „O ja cię, to jest szpieg! Szpieg, który kocha! Co wybierze?" Dopiero po takiej ekspozycji można pojechać z kamerą do Gdańska na pogrzeb mamy Jana.

Jeśli ta analiza czegoś Cię nauczyła, rozważ wsparcie 5 zł:

Zapraszam też do przeczytania innych analiz:

CHŁOPI

Atrakcyjny katalog postaci i konfliktów, który nie został ułożony w angażującą opowieść. Bohatera jest bierna i nie ma stawki. Przemiana chłopów z plotkarzy w terrorystów jest nagła. Antek jest szalony. Przez ładne malunki opowiadanie jest absurdalnie szybkie.

ZNACHOR

Ta opowieść jest bardzo angażująca, ponieważ ma dużo konfliktów, które maja wysoką stawkę. Jednak kilka rzeczy warto poprawić. Oraz proponuję rewolucyjną zmianę - równoległe opowiadanie z perspektywy dwóch lekarzy: Antoniego i Rafała.

POWRÓT DO LISTY ANALIZ